Rượu gạo là gì? Bí quyết tạo nên đặc trưng của rượu gạo

Rượu gạo là một loại thức uống truyền thống, nổi bật với hương vị nhẹ nhàng, thanh mát và đặc trưng. Được chưng cất từ gạo, loại rượu này mang lại sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt nhẹ và hậu vị đậm đà, đặc trưng của gạo. Hãy cùng Red Apron tìm hiểu chi tiết về rượu gạo và những bí quyết tạo nên hương vị độc đáo của loại rượu này trong bài viết dưới đây.

1. Rượu gạo là gì?

Rượu gạo là một loại thức uống có cồn được lên men từ gạo, chủ yếu là gạo nếp và gạo tẻ qua chưng cất hoặc không. Men rượu được điều chế từ nhiều loại thảo dược tự nhiên như quế, cam thảo, bạch chỉ, mang đến một hương vị đặc trưng, đậm đà. 

Từ xưa, rượu gạo đã được ưa chuộng nhờ vào hương thơm tự nhiên và vị ngọt dịu, thanh khiết. Đây là một loại rượu quý, thường được sử dụng trong các dịp đặc biệt như lễ cưới, tết Nguyên Đán, hay khi tiếp đãi khách quý.

Rượu gạo được lên men bằng gạo nếp và tẻ, mang hương vị ngọt dịu

>>> Xem thêm: Cách check mã vạch rượu online, nhận biết rượu thật nhanh

2. Những loại rượu gạo phổ biến tại Việt Nam

Tại Việt Nam rượu gạo được chia thành 5 loại chính, dựa trên thành phần nguyên liệu và vùng miền sản xuất:

Rượu cần Thái Nguyên

Rượu có nồng độ từ 7-16%, được làm từ nhiều loại ngũ cốc như gạo nếp, gạo tẻ, sắn, ngô và các loại hạt như bo bo, ý dĩ. Men rượu được tạo ra từ các thảo dược tự nhiên như lá rừng, gừng hoặc thuốc bắc. Rượu cần thường được chứa trong những chum lớn và thưởng thức bằng cần tre hoặc nứa, mang đến một trải nghiệm uống độc đáo.

Rượu nếp cái hoa vàng

Sản xuất từ gạo nếp cái hoa vàng nổi tiếng của vùng Tây Bắc, loại rượu này có sắc vàng nhạt và hương thơm ngọt ngào. Rượu có thể ủ lâu, càng để lâu càng đậm đà và thơm ngon hơn.
Rượu nếp trắng

Với nồng độ từ 35-45% ABV, đây là loại rượu nổi tiếng và được sử dụng rộng rãi. Sau khi lên men, hạt nếp trắng tạo ra một hương vị ngọt ngào và cay nồng. Loại rượu này thường được dùng để ngâm với nhân sâm hoặc thảo dược quý, giúp tăng cường sức khỏe và cải thiện sức đề kháng.

Rượu nếp cẩm

Rượu nếp cẩm có màu đỏ tím nhạt, trong suốt và nồng độ từ 30-35%. Loại rượu này rất giàu dinh dưỡng và protein. Hương vị ngọt ngào của rượu sẽ trở nên ngon hơn khi được ướp lạnh hoặc thêm đá. Cơm rượu nếp cẩm với nồng độ thấp hơn cũng rất phổ biến trong dịp Tết Đoan Ngọ, vì chứa nhiều dưỡng chất tốt cho hệ tiêu hóa.

Rượu gạo tẻ

Rượu gạo tẻ có thể đạt nồng độ lên đến 55-65% sau khi nấu. Thông thường, người làm rượu sẽ pha loãng để tạo ra nồng độ nhẹ hơn, từ 30 đến 40 độ C. Loại rượu này có thể được ngâm với thảo dược nhằm tăng cường nồng độ hoặc sử dụng như một loại rượu thuốc.

Rượu gạo trắng có hương vị cay nồng và ngọt ngào  là loại rượu phổ biến tại Việt Nam

>>> Xem thêm: Top 8 loại rượu Nhật đặc trưng, hương vị thơm nồng tinh tế

3. Quy trình nấu rượu gạo truyền thống

Để tạo ra những giọt rượu tinh túy, quy trình sản xuất rượu gạo phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Dưới đây là các bước chính trong quá trình nấu rượu gạo.

3.1. Chuẩn bị nguyên liệu

Nguyên liệu chính để làm rượu gạo bao gồm:

• Gạo nếp hoặc gạo tẻ: Được lựa chọn kỹ lưỡng, đã loại bỏ hoàn toàn vỏ trấu.

• Bánh men: Làm từ các loại thảo dược lên men tự nhiên giúp chuyển hóa tinh bột thành rượu.

• Thùng ủ và bộ chưng cất: Được sử dụng để lên men và chưng cất rượu.

Khi nấu rượu gạo, bạn cần chuẩn bị gạo và bánh men phù hợp để rượu ngon và thơm 

>>> Xem thêm: Rượu soju là gì, bao nhiêu độ? Cách thưởng thức chuẩn Hàn

3.2. Ngâm và nấu cơm rượu

Gạo được ngâm trong nước sạch từ 30 - 40 phút để mềm và dễ nấu hơn. Sau đó, gạo được đem nấu thành cơm với tỉ lệ chuẩn 1 lít nước cho 1kg gạo, đảm bảo hạt cơm chín đều nhưng không quá nhão.

3.3. Trộn men và ủ rượu

Sau khi cơm chín, người thợ sẽ trải đều cơm trên một mặt phẳng để nguội xuống khoảng 30 - 32°C. Lúc này, bánh men đã xay nhuyễn sẽ được rắc đều lên cơm theo hai lần để đảm bảo quá trình lên men diễn ra hiệu quả.

Hỗn hợp cơm rượu sau đó được ủ trong điều kiện nhiệt độ ổn định từ 20 - 25°C, kéo dài khoảng 5 - 7 ngày. Trong thời gian này, men sẽ chuyển hóa tinh bột thành đường, rồi từ đường thành rượu, tạo nên hương vị đặc trưng.

Quy trình ủ rượu gạo gồm làm nguội cơm rắc men, ủ ở nhiệt độ 20 - 25°C trong 5 - 7 ngày 

3.3. Chưng cất rượu gạo

Sau khi ủ, hỗn hợp được đưa vào hệ thống chưng cất 3 lần để thu được rượu tinh khiết:

• Lần 1: Cho ra rượu gốc với nồng độ cồn 55 - 65%, đây là phần không uống được vì có chứa độc tố.

• Lần 2 và 3: Rượu được tách lọc kỹ hơn, giảm bớt tạp chất, đưa nồng độ xuống khoảng 35 - 45%, phù hợp để sử dụng.

3.5. Lọc và bảo quản rượu

Rượu sau chưng cất sẽ được lọc sạch cặn và tạp chất, sau đó bảo quản trong chum sành hoặc thùng gỗ để giữ nguyên hương vị. Một số loại rượu còn được ủ lâu năm để tăng thêm độ êm và hậu vị đậm đà.

Rượu gạo được bảo quản trong chum để giữ nguyên vị 

4. Lợi ích và tác hại của rượu gạo

Rượu gạo chỉ mang lại lợi ích khi sử dụng với liều lượng hợp lý. Việc lạm dụng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe.

5. Những lưu ý khi uống rượu gạo

Để tận dụng tối đa lợi ích của rượu gạo mà không gặp phải tác hại không mong muốn, bạn cần lưu ý những nguyên tắc sau:

• Uống với liều lượng hợp lý: Chỉ nên uống từ 1-2 ly nhỏ mỗi ngày, tránh lạm dụng để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến gan, thận.

• Lựa chọn rượu gạo chất lượng: Ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tránh rượu pha tạp hoặc chứa hóa chất độc hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

• Không uống rượu khi bụng đói: Uống rượu khi dạ dày rỗng có thể gây kích ứng niêm mạc, tổn thương gan và ảnh hưởng hệ tiêu hóa. Hãy ăn nhẹ trước khi uống để giảm tác động tiêu cực của cồn.

• Đối tượng cần hạn chế hoặc tránh rượu: Phụ nữ mang thai, người mắc bệnh gan, thận, tim mạch không nên uống rượu để đảm bảo sức khỏe, tránh làm bệnh tình trầm trọng hơn.

>>> Xem thêm: Top 7 loại rượu Hàn Quốc cao cấp được ưa chuộng nhất

6. Ứng dụng rượu gạo

Rượu gạo là một sản phẩm truyền thống phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Được làm từ gạo, men rượu và nước, rượu gạo mang đến hương vị nhẹ nhàng, dễ chịu và có nhiều công dụng hữu ích trong ẩm thực, y học, làm đẹp và đời sống hàng ngày.

6.1. Trong ẩm thực

Không chỉ là một loại thức uống truyền thống, rượu gạo còn được sử dụng rộng rãi trong chế biến món ăn, giúp tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng.

• Gia vị trong nấu ăn: Rượu gạo giúp khử mùi tanh của thực phẩm như cá, thịt, đồng thời làm món ăn thêm thơm ngon, đậm đà. Các món cá kho tộ, thịt kho tàu, lẩu, xào thường được thêm một chút rượu để tăng hương vị.

• Ngâm thực phẩm: Sử dụng rượu gạo để ngâm thịt, cá giúp thực phẩm mềm hơn, giữ được độ ngọt tự nhiên và làm tăng giá trị dinh dưỡng.

• Làm nước sốt và ướp thực phẩm: Rượu gạo thường được dùng trong nước sốt của các món nướng, chiên, hấp, giúp món ăn dậy mùi thơm và thấm gia vị tốt hơn.

Rượu gạo là nguyên liệu giúp món lẩu, xào đậm đà, thơm ngon hơn

6.2. Trong y học

Rượu gạo không chỉ dùng trong ẩm thực mà còn có giá trị dược liệu trong Đông y và y học dân gian.

• Hỗ trợ tiêu hóa: Một lượng nhỏ rượu gạo giúp kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi và khó tiêu.

• Làm thuốc ngâm: Rượu gạo thường được kết hợp với các loại thảo dược, rễ cây, gừng, nghệ để tạo ra các bài thuốc giúp giảm đau nhức, tăng cường sức khỏe xương khớp.

• Sát trùng và khử trùng: Nhờ đặc tính kháng khuẩn, rượu gạo có thể dùng để sát trùng vết thương nhẹ hoặc làm sạch thực phẩm.

6.3. Trong làm đẹp

Rượu gạo chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho da và tóc, được sử dụng trong nhiều phương pháp làm đẹp truyền thống.

• Làm sáng da, se khít lỗ chân lông: Nhờ chứa nhiều vitamin B, enzyme tự nhiên, rượu gạo giúp làm sạch da, giảm dầu nhờn và se khít lỗ chân lông.

• Tẩy tế bào chết: Pha loãng rượu gạo với nước và dùng để rửa mặt giúp loại bỏ tế bào chết, làm mềm và sáng da.

• Dưỡng tóc: Rượu gạo lên men có thể dùng để xả tóc, giúp tóc chắc khỏe, bóng mượt và giảm gãy rụng.

Rượu gạo được ứng dụng trong làm đẹp giúp da sáng, trắng nhờ vitamin B và enzyme trong rượu

6.4. Trong đời sống hằng ngày

Ngoài ẩm thực, y học và làm đẹp, rượu gạo còn có nhiều công dụng khác trong cuộc sống:

• Làm sạch và khử trùng: Rượu gạo có thể dùng để lau chùi, khử mùi hôi trong nhà bếp, nhà vệ sinh.

• Đuổi côn trùng: Mùi rượu gạo có thể giúp xua đuổi muỗi, gián, kiến hiệu quả.

• Nguyên liệu sản xuất giấm gạo: Rượu gạo có thể được lên men tiếp để tạo ra giấm gạo, một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực.

Rượu gạo không chỉ mang hương vị truyền thống mà còn có nhiều công dụng tuyệt vời trong đời sống. Bạn có thể thưởng thức trực tiếp hoặc kết hợp trong các món ăn và bài thuốc dân gian. Nếu đang tìm kiếm rượu ngoại chất lượng, hãy liên hệ ngay với Red Apron để được tư vấn chi tiết.